Watykańskie wersety. Co kryją archiwa papieskie

W książce Julian Bartosz analizuje, jak w pracach włoskich, amerykańskich, niemieckich i polskich watykanistów, historyków Kościoła oraz ojców jezuitów opisuje się i ocenia politykę Watykanu w ciągu ostatnich stu lat. Trudne sprawy tej polityki odsłaniane były stopniowo, etapami. Poważne badania zasobów Archiwum Watykańskiego rozpoczęły się za pontyfikatu Pawła VI, wlokły się w okresie, gdy w Stolicy Piotrowej zasiadał Jan Paweł II, przyspieszyły pod rządami Benedykta XVI i jak zapowiedział papież Franciszek mają być kontynuowane. Czy na światło dzienne wyjdzie coś całkiem nowego, dotychczas nieznanego? Z oczywistych względów najważniejszym przedmiotem tych badań było i będzie stanowisko Piusa XI i Piusa XII wobec hitleryzmu, zbrodni tego reżimu, zwłaszcza popełnionych na Żydach. Czy gotowi jesteśmy uznać, akceptować motywy milczenia Piusa XII w czasie Holocaustu? I jak odnieść się do zamysłu papieża Franciszka, by Piusa XII ogłosić świętym? Dla polskich czytelników równie ważne jest pytanie o stanowisko Watykanu wobec spraw polskich przed wybuchem II wojny światowej i po napaści III Rzeszy na nasz kraj 1 września 1939 roku. Wreszcie jest pytanie o niejednakowy stosunek papieży do dwóch różnych, ale równie nieludzkich, zbrodniczych systemów w "stuleciu totalitaryzmów". Problemy przedstawione przez badaczy archiwów watykańskich zostały przez autora uzupełnione wynikami prowadzonych pół wieku temu własnych badań w Archiwum Archidiecezjalnym we Wrocławiu.